Konijnen

Vaccinatie Konijn

In het voorjaar is het de beste tijd om uw konijn te laten vaccineren. Op deze pagina leest u meer over de konijnenvaccinatie en de verschillende ziekten waartegen een konijntje beschermd dient te worden.

Het door ons gebruikte konijnenvaccin biedt een bescherming van 1 jaar tegen zowel myxomatose, als RHD (VHS of VHD). Hieronder voor u extra informatie over myxomatose, VHS en het vaccin.

Symptomen

Myxomatose

Myxomatose wordt veroorzaakt door een virus. Als een dier besmet is, zien we dat het eerst aan dikke, vochtige zwellingen op de kop en de snuit. Andere klassieke symptomen zijn ‘slaperige ogen’, opgezwollen lippen, kleine zwellingen aan de binnenkant van het oor en dikke zwellingen rond de anus en geslachtsdelen. Binnen een paar dagen kunnen de zwellingen rond de ogen zo ernstig worden dat ze blindheid kunnen veroorzaken. Eten en drinken worden steeds moeilijker en gewoonlijk leidt de ziekte binnen 2 weken tot de dood.

VHS (RHD of VHD)

VHS wordt ook door een virus veroorzaakt, hoewel het een ander virus is dan het myxomatosevirus. Ook het verloop van de ziekte is heel anders. De meeste met VHS besmette konijnen sterven zeer snel, zonder dat er sprake is van zichtbare ziekteverschijnselen, afgezien van een periode van een paar uur waarin ze sloom en lusteloos zijn. Bij konijnen die langer blijven leven, kunnen de symptomen sterk variëren. Mogelijke symptomen zijn koorts en stuiptrekkingen, waarna het konijn in een dodelijk coma terechtkomt. In sommige gevallen wordt vlak voor de dood nog bloederige afscheiding uit de neus waargenomen.

Loopt mijn konijn risico?

Alle konijnen kunnen met myxomatose en VHS worden besmet, zowel binnen- als buitenkonijnen.

Hoe worden de ziekten verspreid?

Myxomatose

Myxomatose wordt vooral overgebracht door bloedzuigende insecten zoals muggen en vlooien. Echter dit virus kan ook door direct contact tussen konijnen (bijvoorbeeld contact met
een besmet wild konijn) verspreid worden.

VHS (RHD of VHD)

Ook het VHS virus kan overgebracht worden door direct contact met besmette wilde konijnen of stekende insecten. Daarnaast kan dit virus ook vele maanden in de omgeving
overleven en zo via groenvoer, stro, hooi of besmette kleding uw konijn besmetten.

Hoe snel wordt mijn konijn ziek?

Myxomatose

Bij myxomatose duurt het over het algemeen 5 tot 14 dagen voordat de symptomen van de ziekte zichtbaar worden.

VHS (RHD of VHD)

Bij met VHS besmette konijnen treedt sterfte meestal 2 à 3 dagen na infectie op. Bij veel met VHS besmette konijnen worden voorafgaand aan hun plotse dood geen duidelijke
symptomen gezien.

Wat is de overlevingskans voor konijnen na besmetting?

Myxomatose

Konijnen kunnen myxomatose overleven, hoewel hun kansen niet groot zijn. Over het algemeen leidt een myxomatose infectie binnen 2 weken tot de dood. Een hoge omgevingstemperatuur, antibiotica en een goede verzorging blijken de beste behandeling te zijn bij myxomatose. Ook moeten pijnstillers gebruikt worden om de pijn te bestrijden. Slechts 10% overleeft een infectie.

VHS (RHD of VHD)

Bij met VHS besmette konijnen is behandeling meestal niet mogelijk wegens het snelle en dodelijke verloop.

Hoe kunnen deze ziekten worden bestreden?

• Voorkom contact met wilde konijnen
• Voorkom zoveel mogelijk contact met muggen en vlooien
• Tegen vlooien kunt u sprays of druppels gebruiken
• De bestrijding van muggen is moeilijker, maar hiervoor kunnen insectenwerende strips en netten (klamboes) worden gebruikt.
• Ook droge bedding helpt muggen te bestrijden.
• Vaccineer uw konijn jaarlijks tegen myxomatose èn VHS (RHD of VHD)

Er is een nieuwe ziekte bijgekomen toch?

Inderdaad. Er is een nieuwe variant in Nederland actief, de RHD type 2 variant die het VHD (Viral Hemorrhagic Disease), ook wel Rabbit Hemorrhagic Disease (RHD) genoemd veroorzaakt. Lees op deze pagina meer informatie over RHD-2.

Heeft Mijn Dierenkliniek het nieuwe vaccin dat bescherming biedt tegen RHD2?

Jazeker! Er is een nieuw vaccin op de Nederlandse markt verkrijgbaar dat specifiek werkt voor de bescherming tegen RHD type 2. Dit vaccin wordt door Mijn Dierenkliniek gebruikt.

Konijnen entspreekuur

Wij organiseren geregeld konijnen entspreekuren voor het RHD-2 vaccin. Belt u met een van onze assistentes voor de beschikbaarheid. Voor de inmiddels bekende duo-vaccinatie tegen RHD1 en Myxomatose kunt u een afspraak maken op een tijdstip dat voor u uitkomt (klik hier).

Encephalitozoön cuniculi (E. cuniculi) bij het konijn

E. cuniculi (Encephalitozoön cuniculi) is een parasiet die in het lichaam opgenomen wordt en lange tijd aanwezig kan zijn zonder verschijnselen te geven. Op een moment dat de weerstand van het konijn minder is, kunnen de parasieten actief worden en ontstekingen op verschillende plaatsen in het lichaam geven.

E. cuniculi is een ernstige infectieziekte bij het konijn. Wanneer u vermoedt dat uw konijn mogelijk besmet is, bel dan voor een afspraak!

Symptomen

• Hersenproblemen: scheve kop, omvallen, afwijkende oogbewegingen
• Achterhandsproblemen: verlamming of ongecoördineerd bewegen van een of beide achterpoten
• Blaas of nierproblemen: veel drinken/plassen, urine verlies waardoor achterpoten nat zijn
• Oogproblemen: lensverkleuring of staar, verdikking in de voorste oogkamer
• Vermageren zonder dat er een oorzaak voor wordt gevonden

Hoe komt een konijn aan E. cuniculi?

Konijnen kunnen elkaar onderling besmetten via de urine of via de baarmoeder van moeder naar kind. Over het algemeen geeft het pas bij oudere konijnen verschijnselen, maar het kan wel zijn dat er al eerder mildere klachten zijn gezien die weer overgingen.

Wat kunnen we eraan doen?

Bij hersenverschijnselen en een verlamde achterhand geven we een injectie met een ontstekingsremmer die enkele dagen werkt. Ook geven we een antibioticum om de ontsteking tegen te gaan. Daarnaast is het belangrijk om een anti-parasitair middel te geven om de parasiet te bestrijden. Het doodt de parasieten niet, maar remt ze af waardoor het lichaam de tijd krijgt om de onsteking te bestrijden die de parasiet veroorzaakt. Het moet langdurig (minimaal 8 weken) gegeven worden. Helaas bestaat er geen medicijn om de parasiet te doden, dus het konijn zal altijd besmet blijven en in periodes van mindere weerstand kunnen de ziekteverschijnselen weer terugkomen. Als er nog andere konijnen bij het besmette konijn zitten, moeten deze ook minimaal twee weken behandeld worden. Verder is het belangrijk het hok goed schoon te maken met bijvoorbeeld bleek.

Prognose

Helaas is het soms zo dat er geen verbetering optreedt tijdens de behandeling. In dat geval is het konijn aan het lijden en kan er beter voor gekozen worden het beestje in te laten slapen.

Gebit van het konijn

Een konijn heeft behalve snijtanden ook meerdere kiezen. Net als de snijtanden, groeien de kronen van de kiezen gedurende het hele leven van een konijn door.
Dit betekent dat die elementen moeten afslijten door hun maalbeweging tegen elkaar aan. Wanneer de tanden of kiezen scheef staan kan ook het slijtage proces scheef verlopen en ontstaan er pijnlijke haken aan de kiezen. De tanden groeien alle kanten op en kunnen ook door de lip of wang heen groeien. Het eten is dan erg moeilijk en wanneer het te pijnlijk wordt begint het dier te kwijlen en te rommelen met het voer en zal uiteindelijk het eten helemaal voor gezien houden. De veranderde voedselopname heeft ernstige gevolgen voor de rest van het darmkanaal.

Er zijn een aantal redenen waarom tanden en kiezen scheef kunnen gaan staan:

• Allereerst spelen erfelijke factoren een rol. Sommigen konijntjes worden al geboren met een scheef gebit. De problemen beginnen dan uiteraard al op jonge leeftijd. Fokkers zullen streng tegen deze afwijking moeten selecteren. Dit gebeurt helaas echter lang niet altijd.
• Kiezen kunnen ook scheef gaan staan op latere leeftijd. Dit begint met een botontkalking van de kaken en een verandering van de kwaliteit van de kiezen en het kaak bot. De kiezen komen steeds losser in de tandkas komen te staan en ook steeds schever. Ook nu zal het normale slijtage patroon veranderen en er onstaan haken en vergroeiingen. We denken dat de botkwaliteit verandert doordat we onze konijnen niet goed voeren.

Meestal wordt een normaal samengesteld knaagdier voer gebruikt, maar we geven er zoveel van dat onze dieren de lekkere dingen eruit eten en de gezonde dingen laten liggen. Wanneer we die dan weggooien en weer vervangen voor vers voer kan het dier op de lange termijn enorme voedingstekorten oplopen. Ook het gebrek aan beweging en zonlicht zou een rol kunnen spelen bij de ongezonde verandering in de stofwisseling van het dier. U kunt dus aan preventie doen door uw konijn meer te laten bewegen, meer zonlicht te geven en beperkt te voeren dat wil zeggen: niet meer dan 25-30 gram brokjes per kilo lichaamsgewicht per dag. Nog beter is de samengestelde voeders te vervangen voor pelletvoer (bijv. Science Selective) zodat uw dier niet meer in staat is te selecteren. Daarnaast is het verstrekken van hooi dus erg belangrijk.

Haken op de kiezen

Wanneer zich eenmaal haken gevormd hebben, dan kunnen deze gevijld worden – ook scheve tanden kunnen bijgehouden worden door freesen of knippen. Vaak moet dit onder narcose gebeuren omdat deze behandeling voor het dier nogal wat stress oplevert. Kiezen groeien meestal weer in 3-6 maanden aan, tanden veel sneller gemiddeld 6 weken. Het is het best het dier goed in de gaten te houden en zodra er een verandering in het eetpatroon optreedt direct voor controle naar de dierenarts te gaan.

Let wel ‘te lange tanden’ kan nooit een reden zijn om ze in te korten. Knaagdier tanden zijn altijd lang en dat hoort zo. Ze moeten gefreesd worden op het moment dat ze scheef groeien en niet meer op elkaar staan.

Baarmoederkanker bij het konijn

Dit is de meest voorkomende tumor bij voedsters. Gemiddeld 50-80% van de voedsters die ouder zijn dan 4 jaar lijden hieraan. De verschijnselen zijn o.a. bloed bij de urine, vermageren en benauwdheid. Dit laatste ontstaat wanneer de tumor inmiddels is uitgezaaid in het lichaam.

Hoe kun je dit voorkomen?

Door het konijn te laten steriliseren op een leeftijd van 6 maanden tot een jaar. We gebruiken daarbij een inleidende narcose per injectie om de anesthesie vervolgens over te laten nemen door een speciaal intubatiesysteem (slangetje in luchtpijp) met gasnarcose.

Andere redenen om u konijn te laten steriliseren zijn:

• Het voorkomen van dracht
• Het voorkomen van baarmoederontsteking
• Het voorkomen van cysteuze eierstokken
• Verminderen van agressiviteit en/of dominantie

Wilt u meer informatie over de sterilisatie van uw konijn of een afspraak maken, belt u dan met een van onze assistentes in Leiden: 071 ‑ 576 40 58 of Lisse 0252 ‑ 830 380.

RHD2 virus bij het konijn

In december 2015 is een nieuwe variant van het RHD virus in Nederland ontdekt.  Het gaat hierbij om het RHD2 virus dat tot acute sterfte kan leiden. Op deze pagina leest u informatie over het RHD2 virus.

Symptomen

Een met RHD2 virus besmet konijn kan soms (acuut) benauwd worden en koorts krijgen (> 40 °C). Bloedingen of neurologische verschijnselen (tremoren) worden soms gezien voorafgaand aan de sterfte.

Vaak is dit echter niet het geval en sterft het konijn zonder voorafgaande verschijnselen te vertonen. Daarnaast kan bij RHD2 een meer chronisch ziektebeeld gezien worden waarbij het konijn gedurende langere periode algemeen ziek kan zijn.
In tegenstelling tot RHD1, waar het sterftepercentage vaak >80% bedraagt, ligt het sterftecijfer bij RHD2 vaak lager (5-70%). In geval van RHD2 kan daarnaast bij konijnen die de acute fase overleven een meer chronisch ziektebeeld gezien worden met als belangrijkste verschijnselen gewichtsverlies, algehele malaise en geelzucht.

Loopt mijn konijn risico?

Alle konijnen kunnen met RHD2 worden besmet, zowel binnen- als buitenkonijnen.

Hoe worden de ziekten verspreid?

Het RHD2 virus verspreidt zich door direct contact tussen konijnen en ook indirect via urine, uitwerpselen, water, voedsel, kleding, handen en hokken. Stekende insecten kunnen ook een rol spelen in de verspreiding.

Hoe snel wordt mijn konijn ziek?

Wanneer een konijn besmet is met RHD2 kan het diertje gemiddeld binnen 3-5 dagen sterven,

Wat is de overlevingskans voor konijnen na besmetting?

Er is op dit moment geen behandeling voor konijnen die ziek zijn als gevolg van een infectie met het RHD-virus. Het sterftecijfer is bij RHD2 tussen 5-70%.

Hoe voorkom ik een besmetting met RHD2?

• Voorkom contact met wilde konijnen.
• Voorkom zoveel mogelijk contact met muggen en vlooien.
• Tegen vlooien kunt u sprays of druppels gebruiken
• De bestrijding van muggen is moeilijker, maar hiervoor kunnen insectenwerende strips en netten (klamboes) worden gebruikt.
• Ook droge bedding helpt muggen te bestrijden.
• Vaccineer uw konijn jaarlijks tegen myxomatose èn VHS (RHD of VHD) en het nieuwe RHD2 vaccin.
• Ruimtes waar mogelijke besmette konijnen zijn geweest dienen grondig gereinigd te worden met water en zeep en daarna gedesinfecteerd te worden.
• Voer geen (vers) gras of groente van buiten (moestuin) aan uw konijn. Kijk ook uit met het voeren van hooi of kuilvoer waarvan u vermoedt dat wilde konijnen er bij kunnen zijn gekomen.
• Goede (hand)hygiëne is belangrijk om verspreiding van het virus te beperken; was uw handen extra goed met water en zeep vóór en na het voeren en verzorgen van uw konijn.
• Pas op met besmette konijnenveldjes (besmet met urine van wilde konijnen). Via uw schoeisel kan het virus verspreid worden. Houdt u uw konijnen binnen? Wissel van schoeisel bij het naar binnen gaan. Houdt u uw konijnen buiten, bijvoorbeeld in een ren in de tuin? Dan kunt u daar het beste andere schoenen dragen dan dat u op straat draagt. Laat uw konijnen in ieder geval niet in contact komen met schoeisel waarmee u over mogelijk besmet terrein heeft gelopen.

Heeft Mijn Dierenkliniek het nieuwe vaccin dat bescherming biedt tegen RHD2?

Jazeker! Er is een nieuw vaccin op de Nederlandse markt verkrijgbaar dat specifiek werkt voor de bescherming tegen RHD type 2. Dit vaccin wordt door Mijn Dierenkliniek gebruikt.

Konijnen entspreekuur

Wij organiseren geregeld konijnen entspreekuren voor het RHD-2 vaccin. Belt u met een van onze assistentes voor de beschikbaarheid.

Voor de inmiddels bekende duo-vaccinatie tegen RHD1 en Myxomatose kunt u een afspraak maken op een tijdstip dat voor u uitkomt (klik hier).

Nog meer informatie?

Indien u nog meer informatie wenst, dan verwijzen wij u naar de website van de Faculteit Diergeneeskunde (klik hier).