Wat zou het toch mooi zijn als u ‘s ochtends wakker wordt en uw huisdier ligt het mandje, levenloos. Gewoon overleden in zijn/haar slaap. Helaas echter gebeurt dit niet zo vaak als men zou hopen. Meestal komt toch de dierenarts er aan te pas. En dan borrelt dus meteen de vraag: Wanneer dan? Wat is nu een “goed” moment om die knoop door te hakken? Ben ik niet te vroeg?
Dit is een lastige vraag om te beantwoorden. Als dierenarts hoop ik u hier een aantal handvatten aan te reiken die u kunnen helpen de knoop door te hakken, of… nog te wachten.
Leeftijd
“Nou nee hoor, Saartje is pas 15 en heeft dus nog wel even te gaan”. Dit is een opmerking die wij regelmatig te horen krijgen op ons spreekuur. Saartje is een kat, met nierproblemen. Wist u dat een kat gemiddeld 14 à 15 jaar oud wordt? Saartje in dit voorbeeld heeft dus de leeftijdsverwachting bereikt en blijkt dus in feite heel erg oud te zijn! Natuurlijk zien wij ook regelmatig katten van 18 of zelfs 20 jaar, maar dat zijn uitzonderingen. De perceptie dat 15 niet oud is is niet juist en wordt vaak gevormd door dit soort voorbeelden. “De kat van mijn ouders is 20 geworden!” of “Bij mij worden katten altijd zo oud” zijn echt uitzonderingen.
Dit geldt ook voor honden. Over het algemeen worden kleine hondjes ouder dan grotere rassen. Een Yorkshire Terrier kan gemakkelijk 15 jaar worden, terwijl de gemiddelde Rottweiler ongeveer 10-12 wordt. Staar u dus vooral niet blind op ervaringen uit het verleden, of van de buren bijvoorbeeld. Leeftijd is relatief en bekijk altijd de huidige toestand van uw huisdier. Ziekte speelt hierin ook een belangrijke rol.
De vier basisbehoeften
Er zijn grofweg vier basisbehoeften die normaal in het leven van een huisdier moeten verlopen.
- Uw huisdier moet normaal kunnen eten
- Uw huisdier moet normaal kunnen drinken
- Uw huisdier moet op een normale wijze kunnen poepen
- Uw huisdier moet op een normale wijze kunnen plassen
Deze zaken klinken simpel en waarschijnlijk zult u zeggen “Ja, nogal logisch”, maar… is dat bij uw huisdier op dit moment wel zo logisch? Heeft Ben wel eens een ongelukje? Gewoon, zomaar op het parket? “Ja nouja dat ben ik inmiddels gewend en dat ruim ik wel op. Ik heb overal kranten liggen zodat ik het makkelijk kan opruimen.” Komt deze opmerking u bekend voor? Dit krijgen wij regelmatig te horen, echt waar. En daar gaat het eigenlijk fout!
Honden en katten (en konijnen) zijn zindelijk. Dat betekent dus dat zij buiten de deur of op de kattenbak hun behoefte doen en niet “per ongeluk” in de keuken. En dat betekent dat het neerleggen van kranten, zodat wij het gemakkelijk kunnen opruimen niet normaal is en dus in feite niet aan de basisbehoefte van een dier wordt voldaan. Begrijp mij niet verkeerd, ik snap heel goed dat u zich op die manier inzet voor uw huisdier, maar het klopt ergens niet en dat weet u net zo goed als ik.
Nog een voorbeeld, zo uit de praktijk. “Nee, als ik ‘m dan met een spuitje wat water geef, dan droogt ie in ieder geval niet uit”, of “Ja ik prak z’n eten en verdun het nog wat zodat ie het wel kan eten”. Of “Als ik zorg dat ik 4 x zoveel laxeermiddel geef dan op de bijsluiter staat, dan gaat ie nog aardig af, maar als ik het per ongeluk een keer vergeet dan zit ie meteen weer verstopt”.
De vijfde, hele belangrijke basisbehoefte
Eigenlijk is er nog een vijfde basisbehoefte en dat is een moeilijke. Ergens heel simpel, maar aan de andere kant ontzetten moeilijk. Waarom? Omdat u het moet interpreteren. U kent uw huisdier als geen ander. U zit er elke dag naar te kijken, mee te praten of te knuffelen. U houdt van uw huisdier! De vijfde stelregel is: “Hij/zij moet het nog naar z’n zin hebben en zich normaal kunnen voortbewegen”.
Tja, deze is moeilijk, dat weet ik. Wat bedoel ik hiermee? Zoals gezegd, u kent uw huisdier door en door. U weet dus hoe hij/zij normaal gesproken doet, of hoe hij/zij vroeger deed. Het is belangrijk dat uw huisdier nog alert is, reageert op zijn/haar omgeving. Blij is als u thuis komt (vnl. hond), nog lekker op schoot komt zitten (vnl. kat), opkijkt als plots de deur opengaat of lekker een wandelingetje door het huis maakt. Basisdingen, dingen die u kunt bedenken. Dingen die Bliksem altijd doet, of juist heeft gedaan. “Ja ach, hij heeft bijna geen spieren meer, maarja dat hoort bij de leeftijd”. Maar… rechtvaardigt dat het omvallen dan?
De knoop doorhakken
Ja en dan komt dus de knoop. Die zat al even in uw maag, maar nu moet deze doorgehakt worden. Waarom? Voor uw huisdier, niet voor u! Wanneer één of meerdere van de genoemde punten niet meer gaat zoals het normaal wel ging dan is het tijd om serieus na te denken over euthanasie. Wees verstandig, hoe moeilijk ook, en maak een beslissing, waarbij u in uw achterhoofd houdt wat mogelijk het beste is voor uw huisdier (en niet voor u, of de kinderen).
Ziekte
Zoals oudere mensen allerlei kwaaltjes kunnen krijgen, zo krijgen oudere dieren ook regelmatig te maken met gezondheidsproblemen. Natuurlijk bent u al even bij ons geweest voor een onderzoek wanneer u iets vermoedt, maar ik heb het nu vooral over het stadium erna. Er is iets vastgesteld, bijvoorbeeld een nierprobleem. Wanneer uw kat van 13 met een nierprobleem plots niet meer eet en braakt dan is er dus echt iets fout. Natuurlijk kan het een simpel maag/darmvirusje zijn maar meestal heeft het te maken met het primaire probleem van de nieren. Als na behandeling het diertje niet opknapt en ook de tweede en derde behandeling lijken geen succes te hebben, som dan de bovengenoemde basisbehoeften eens op en bekijk of één (of meer) van de genoemde punten nog steeds goed gaan.
Natuurlijk betekent ziekte niet direct dat wij het diertje moeten euthanaseren, maar “eeuwig” door blijven gaan met behandelingen en onderzoeken is in de meeste gevallen helemaal niet zo fijn voor uw huisdier. Soms is de keuze om het diertje uit zijn/haar lijden te verlossen of juist ellende die komen gaat te besparen een hele goede motivatie om uiteindelijk die knoop door te hakken en uw huisdier dus in te laten slapen.
Maak een afweging tussen leeftijd, klachten en klinisch beeld. Hoe slecht is ie dan? Eet ie echt niets? Drie keer per dag braken is dat normaal? (Nee!) Moet ik wel doorgaan met mijn hond van 16 die nu bijna dagelijks omvalt en in huis poept? Misschien nog anabolen? (Nee!)
U ziet, dit is niet simpel. We hebben het hier niet over een wasmachine die kapot gaat. Wij hebben het hier over uw huisdier, voor de meesten een gezinslid. En gelukkig maar! Maar probeer -hoe moeilijk ook- van een afstand naar uw huisdier te kijken en denk aan die vijf basisbehoeften, gaan die allemaal nog goed? Dan is er meestal - nog - geen reden tot paniek, is er één of zijn er meerdere punten die niet meer gaan, hak dan de knoop door en bel ons.
Drs. R.R.(Robbert) Kermani
Mijn Dierenkliniek